BASIN AÇIKLAMASI
Organ bağışı ve nakli konusunda son günlerde basında yer alan tartışmalar ve bugün bir gazetenin “Ölmemi İstiyorlar? “Komisyon Bana ‘Öl’ Dedi” başlığıyla servis edilen haberinde yanlış bir algının oluşmasının önüne geçmek için ‘Etik Komisyon’un kararları nasıl aldığının kamuoyu ile paylaşılmasına gerek duyulmuştur.
Ülkemizde organ nakli hizmetleri, ‘Organ Doku Alınması Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun ve Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliği’ uyarınca yürütülmektedir.
Organ ve Doku Alınması Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun’un 3’üncü maddesinde “Bir bedel veya başkaca çıkar karşılığı, organ ve doku alınması ve satılması yasaktır” hükmü yer almaktadır.
Bu hükme istinaden canlıdan organ nakilleri Yönetmeliğin 16’ncı maddesinde ‘TODS (Türkiye Organ ve Doku Bilgi Sistemi)’a kaydı yapılmak kaydıyla, alıcının en az iki yıldan beri fiilen birlikte yaşadığı eşi ile dördüncü dereceye kadar (dördüncü derece dâhil) kan ve kayın hısımlarından yapılabilir.’ şeklinde düzenlenmiştir.
Akraba dışı canlıdan organ nakli ise Yönetmeliğin 16’ncı maddesinin devam eden fıkralarına istinaden naklin yapılacağı ilde oluşturulacak Etik Komisyonun verici ile alıcı arasında, Yönetmeliğe ve diğer ilgili mevzuata aykırı herhangi bir hususun bulunmadığını ve etik açıdan organ bağışının uygunluğunu onaylaması ile gerçekleştirilecek akraba dışı kişilerden yapılır.
Etik Komisyon, İl Sağlık Müdür Yardımcısı başkanlığında aşağıdaki üyelerden oluşur;
a) Valilikçe görevlendirilecek İl Emniyet Müdür Yardımcısı ya da Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürü,
b) Naklin yapılacağı hastane haricindeki kamu hastanesinden bir Tabip,
c) Naklin yapılacağı hastane personelinden olmayan bir Psikiyatri Uzmanı,
ç) Baro tarafından görevlendirilecek bir Avukat,
d) Valilikçe görevlendirilecek bir Sosyal Hizmet Uzmanı.
Başvurular naklin yapılacağı hastane başhekimliğince il sağlık müdürlüğüne yapılır. Komisyon 15 günde bir üye tamsayısının en az 2/3 çoğunluğuyla toplanır, gerekli gördüğü takdirde verici ve/veya alıcıyı ve akrabalarını dinler. Komisyona sunulan bilgi ve belgelerin doğruluğunu araştırır, alıcı ve verici arasında etik ve yasal olmayan bir durumun bulunmadığı kanaati oluştuğunda naklin etik açıdan uygunluğuna karar verir. Kararlar üye tamsayısının 2/3 oy çoğunluğu ile alınır.
Acil nakil gereken hasta için başvuru olması halinde Komisyon ivedilikle toplanır ve karar alır. Etik Komisyon kayıtları TODS’a kayıt edilir. Komisyon kararları kesindir ve Komisyonca uygun görülmeyen nakiller yapılamaz. Bir komisyonun uygun görmediği başvuru için başka bir komisyon karar alamaz.
Kamuoyunun bilgisine sunulur.
